وضعیت سبک زندگی ایرانی اسلامی

در نتیجه، آن گونه از سبک زندگی که جامعه شناسان و روان شناسان غربی بر اساس اقتضائات فرهنگی و اجتماعی خود مورد توجه قرار داده و خواسته یا ناخواسته به ترویج آن می پردازند، آمیخته با نظام معنایی و معرفتی جوامع سکولار غربی بوده و لوازم و پیامدهای اجتماعی و تمدنی ویژه آنان را به همراه دارد. پس جوامع مسلمان نباید به شناسه های ظاهری و ادعایی که علم مدرن از خود ارائه می کند اعتماد کنند و آن را میراث مشترک بشریت که به فرهنگ و قوم خاص تعلق ندارد تلقی نمایند؛ زیرا با پذیرش چنین پنداری، حتی اگر بخواهیم در چارچوب ارائه شده از سوی آنان، دغدغه های دینی خود را نیز پوشش دهیم باز به نتیجه مطلوب نخواهیم رسید و به جای بازخوانی دین اسلام و فرهنگ مسلمانی، در ورطه بازسازی دین و فرهنگ و تغییرات ساختارشکنانه گرفتار خواهیم شد و جامعه مسلمان «به جای آن که نیازهای عصر و محیط خود را با روش اجتهادی، از طریق بنیان ها و اصول خود پاسخ دهد و در جهت دینی کردن عصر خود گام بردارد، ذخیره های فرهنگی امت اسلامی را در خدمت عرف دنیوی بشر امروز قرار می دهد.» (پارسانیا، 1390: 35) پس یکی از ضرورت های تحقق سبک زندگی اسلامی آن است که فراتر از پارادایم غالب و حاکم بر اندیشه سکولار، به بازخوانی فرهنگ مسلمانی و آموزه های اسلامی خود بپردازیم و با تکیه بر منابع معرفتی اسلام، سبک زندگی متناسب با فرهنگ دینی و سازگار با اقتضائات عصری را وضعیت سبک زندگی ایرانی اسلامی...ادامه مطلب

 با توجه به بازار رقابت سخت بین هویتها، فرهنگها و تمدنهای معاصر، جدال اصلی بین آنها را میتوان بر سر القا یا تثبیت سبک زندگی خاص هر یک از آنها در جوامع خودی و پیرامونیشان دانست؛ چنانکه مناقشۀ اصلی در دوران جنگ سرد نیز تا اندازۀ زیادی ناظر به تالش ایاالت متحده برای نفوذ سبک زندگی آمریکایی به جامعۀ شوروی (سابق) بود. اکنون نیز سبک زندگی جهانی یا تسامحاً سبک زندگی غرب، همچنان همان ادعا را نسبت به سایر فرهنگها دارد و این مناقشه را در جغرافیای غرب و خارج از آن نیز در پیش گرفته است. در کنار این جریان قوی که مبتنیبر فرهنگ غربی و مشخصاً مبانی فکری آن یعنی لیبرالیسم است، در جوامع دیگر نیز سبکهای زندگی خاصی رایج است که هرچند ادعای جهانشمولی ندارند امّا این تمایل در وجودشان هست. در جامعۀ ایرانی نیز چندین الگو یا سبک زندگی شناسایی شده است که از جمله آنها سبک زندگی دینی )اسالمی( است. مبنای معرفتی و نظری این الگو به دین اسالم باز میگردد. با توجه به شرایط سیاسی- فرهنگی جامعۀ ایران و با پیشفرض وجود یک جریان فرهنگی )اعم از آنکه برنامهریزی و هدایتشده باشد یا نباشد( از سوی رقبای فرهنگ ایرانی و اسالمی، مناقشهای جدی بین سبک زندگی غربی یا جهانی با سبک زندگی دینی یا اسالمی در جامعۀ ایرانی در جریان است. هرچند در واقع جامعۀ ایرانی دست به ترکیب و همزیستی میان این دو الگو زده است. در ادبیات بومی و از س وضعیت سبک زندگی ایرانی اسلامی...ادامه مطلب

از آن جا که جامعه ایران یک جامعه دین دار، دین محور و خدامحور است و در آن پایبندی به دین و سنت تا حدود زیادی یافت می شود با ورود نگرش ها و اندیشه های غربی و جلوه های مدرنیته توسط افرادی چون میرزا ملکم خان، میرزا آقاخان کرمانی و آخوندزاده که از پیشروان آشنایی با تجدد بودند، این تضاد و چالش بین این دو فرهنگ کاملاً متفاوت، بروز پیدا کرد و هنوز این چالش ادامه یافته است.عده ای که به جریان روشنفکری غیر دینی شهرت یافته اند با نام پیشرفت و توسعه و نفی عقب ماندگی تاریخی سعی در القای اندیشه های غربی و تجدد حاصل از رشد و گسترش بینش غربی بودند. عده ای دیگر کوشیدند راه های میانه را مطرح کنند و عده ای دیگر به نفی مدرنیته و نقد آن روی آوردند. البته هیچ کدام از ایشان به راهکار و راهبردی در خور برای این دوران گذار، دست نیافتند و به مقام پرسش و انتقاد اکتفا کردند. (در مقاله کدام غرب، کدام علم، کدام نرم افزار؟ در ویژه نامه انقلاب ناتمام 9دی به تفصیل در این باره سخن گفتیم)تاریخ و سنت اسلامی ایرانی ما سودایی دیگر و نگاهی متفاوت و معترض نسبت به غرب دارد. مشکل این است که در عصر حاضر، تاریخ غربی تمام تاریخ بشر را پوشانده و در همه جا درباره گذشته بشر به طور کلی با موازین غربی حکم می شود. اکنون در نگاه غربزدگان عالم دو بخش دارد: یک بخش متجدد و یک بخش درگیر شده با سودای تجدد.متأسفانه جامعه ایرانی علی رغم مقاو وضعیت سبک زندگی ایرانی اسلامی...ادامه مطلب

نَادَی فِرْعَوْنُ فِی قَوْمِهِ قَالَ یَا قَوْمِ أَلَیْسَ لِی مُلْکُ مِصْرَ وَهَذِهِ الْأَنْهَارُ تَجْرِی مِن تَحْتِی أَفَلَا تُبْصِرُونَ: فرعون به قوم خود گفت آیا پادشاهی مصر از آن من نیست؟ و این نهرها که از زیر قصرم جاری است، اینها را نمی بینید؟ آیا من بهترم یا این (موسی) که از مردمی حقیر است و بیان درستی ندارد؟ چرا زیورهای طلا به او داده نشده است یا فرشتگان او را همراهی نمی کنند و بالاخره فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطَاعُوهُ إِنَّهُمْ کانُوا قَوْمًا فَاسِقِینَ: (۳) و قوم خود را تحقیر کرد و در نتیجه او را پیروی کردند. آنها گروه تبهکار بودند.  این است سیاست کهن استکباری: تحقیر مردم، به رخ کشیده شدن قدرت و ثروت و تجمل و بهره کشی در نظام سلطه گری و استضعاف توده ها که تا به امروز ادامه داشته و نقطه مقابل دین و رهبران دینی است. این نظام ها نمی خواهند آزادی انسان ها و اراده آنها و تصمیم گیری شان را در سرنوشت خویش بپذیرند و آن را با منافع خود در تضاد می بینند، لذا می کوشند قیم مآبانه زندگی آنان را هر طور که می خواهند شکل بدهند، فرهنگ برای آنها صادر کنند، مزدور استخدام کنند، حاکم بگمارند و با ابزارهای گوناگون سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، هنری و... زندگی شان را بر وفق مراد خود مدیریت کنند و این یعنی مسخ شخصیت و ارباب و نوکری!طی سده های اخیر و از آن زمان که پای استعمار به کشورهای اسلامی و غیر وضعیت سبک زندگی ایرانی اسلامی...ادامه مطلب

همان‌طور که پیشرفت فناوری، زمینه‌ساز شکل‌گرفتن دهکده جهانی و تغییر سبک زندگی در کشورهای در حال توسعه شده، نحوه مدیریت مسائل و آسیب‌ها نیز به همان اندازه در دسترس است.برای کاستن از تهدید‌هایی که امروز جامعه را نشانه رفته‌‌اند، باید خانواده‌ای قوی داشت؛‌ موضوع مهمی که این روزها به فراموشی سپرده شده و در سایه آن هر روز اعضای خانواده از یکدیگر فاصله می‌‌گیرند. این در حالی است که برای حمایت از اعضای جامعه تاکنون برنامه‌ای جامع و هدفمند در کشور اجرایی نشده است. ‌به همین دلیل نباید انتظار داشت سایه آسیب‌های اجتماعی بر سر خانواده سنگینی نکند. البته نمی‌توان‌ موضوع را به نبود برنامه‌های حمایتی محدود کرد، زیرا عملکرد وضعیت نظام آموزشی کشور ‌سبب شده افراد نتوانند مسائل روزمره خود را با استفاده از روشی مناسب حل کنند. به همین دلیل، زندگی‌شان دستخوش آزمون و خطا شده، هر روز بر دغدغه‌های آنها افزوده می‌شود. بنابراین تا زمانی که پرداختن به سبک زندگی خانواده‌های ایرانی در حد سخنرانی، نشست خبری و مطرح‌کردن ایده‌های خام باشد، هر روز باید نگران شیوع آسیب‌های جدید بود و از تریبون‌های مختلف شنید که برخی در مواجهه با آسیب‌ها‌، آسان‌ترین راه را انتخاب می‌کنند و تقصیر را به گردن توسعه و گسترش فضای مجازی می‌اندازند، در حالی که پشت خانواده‌ها را خالی می‌کنند و برای توانمند ‌شدن‌شان قدم از قدم بر نمی‌دارند. وضعیت سبک زندگی ایرانی اسلامی...ادامه مطلب

  مراد از تعامل دین‌مدارانه آن است که از آثار مثبت و مفید مدرنیته بهره‌برداری کنیم و در کنار آن با کاربست روش‌های مختلف خود، خانواده و جامعه خویش را از آفات و آسیب‌های آن دور نگه داریم. به عبارت روشن‌تر باید اذعان کنیم جهانی‌شدن می‌تواند بسان شمشیر دولبه عمل کند که اگر با یک لبه آن دین، شریعت و اخلاق مورد هجوم قرار می‌گیرد، با لبه دیگر آن می‌توان از باورهای دینی و ارزش‌های اخلاقی دفاع کرد. چنان‌که امروزه شاهد هستیم، در کنار شبکه‌های ماهواره‌ای مروج الحاد و تباهی، شبکه‌هایی از سوی حکومت‌های دینی و مدافعان دین و اخلاق راه‌اندازی شده که در آنها در کنار تبیین آموزه‌های دینی، بر دینداری و اخلاق‌مداری تاکید می‌شود و در فضای سایبری به صدها وبگاه برمی‌خوریم که در آنها عالمان دین و مبلغان معنویت، با استفاده از روش‌های مختلف و با زبان برهان، خطابه، شعر و مقوله‌های مختلف هنری مردم را با دین، شریعت و اخلاق آشنا می‌سازند. این امر به چگونگی برخورد با پدیده جهانی ‌شدن و مدرنیته بستگی دارد. به عبارت روشن‌تر، دینداران می‌توانند با روش‌های مختلف همچون روش فیلترینگ، کنترل و نظارت، از ابزاری همچون اینترنت و ماهواره در جهت منافع دینی و اخلاقی بهره گیرند و خود و خانواده خویش را از آسیب‌های آن دور نگاه دارند. بنابراین چنان نیست که جهانی ‌شدن و عصر مدرنیته لزوما الحاد و فساد و در نتیجه اباحه‌گری را به همر وضعیت سبک زندگی ایرانی اسلامی...ادامه مطلب

زندگی اسلامی - ایرانی فرض بفرمایید که ما امروز در مورد اسراف، در مورد تعرّض و تجاوز به اموال بیت‌المال، درباره‌ی اَشرافیگری حسّاسیّت نشان میدهیم، یعنی [اینها] چیزهایی است که امروز برای مجموعه‌ی دلسوز جا وضعیت سبک زندگی ایرانی اسلامی...ادامه مطلب

مشکل چیست؟ آیا مشکل مدرنیته است؟ یا ما نتوانسته­ایم مدرنیته را متناسب با سبک زندگی خودمان تعریف کنیم. نهایت امر همچون سرمایه­داران عربی می شویم که بخاطر کنارگذاشتن سبک زندگی سنتی خودشان از انواع بیماری روانی و جسمانی رنج می برند . انواع غذاهای فست فو وضعیت سبک زندگی ایرانی اسلامی...ادامه مطلب

 به گونه ای که می توان گفت که مدرنیسم نه تنها به تغییرات در اشکال زندگی مادی آنها پرداخته حتی ذائقه فرهنگی آنها را تغییرداده و آنها در موسیقی ، در رفاه ، در نوع نگاه به دیگران نیز تفاوت های اساسی با انسان های شرقی پیدا کرده که ریشه در فسلفه آن وضعیت سبک زندگی ایرانی اسلامی...ادامه مطلب